ਅਕਸਰ ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲੇ ‘ਚ ਫਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਰੋਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਕਈ ਮਾਪੇ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਕਿ ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠ ਸਕਦੇ ਹੋ:- ਰੋਣ, ਚੀਕਣ ਜਾਂ ਘਬਰਾਉਣ ਨਾਲ ਕੁਝ ਵੀ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਲੇ ਵਿਚ ਫਸੀ ਹੋਈ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਤਕਲੀਫ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਤੁਰੰਤ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੋਦੀ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਓ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਠੋਡੀ ਨੂੰ ਫੜੋ। ਉਸ ਦੀ ਪਿੱਠ ਦੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਮਾਲਿਸ਼ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਫਿਰ ਵੀ ਗਲੇ ਵਿਚ ਫਸੀ ਹੋਈ ਚੀਜ਼ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਪਿੱਠ ਨੂੰ ਥੋੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਥਪਥਪਾਈ ਕਰੋ। ਉਸਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਉਂਗਲੀ ਪਾਓ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਉਲਟੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਉਸ ਦੇ ਗਲੇ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦੀ ਤਾਂ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕੇਲਾ ਖੁਆਓ। ਇਸ ਨਾਲ ਗਲੇ ‘ਚ ਫਸੀ ਚੀਜ਼ ਸ਼ੌਚ ਰਾਹੀਂ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਵੇਗੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਕੋਈ ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਨੀਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ:- ਟੌਫੀਆਂ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਬਦਾਮ ਅਤੇ ਪੌਪਕੌਰਨ ਆਦਿ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਲੈਣਗੇ ਤਾਂ ਉਹ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲੈਣਗੇ। ਖਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪਦਾਰਥ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਲਈ ਨਰਮ ਖਿਡੌਣੇ ਖਰੀਦੋ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਬਣੇ ਖਿਡੌਣੇ ਨਾ ਦਿਓ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਟੁੱਟ ਜਾਣ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹੇ ਖਿਡੌਣੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਟੁੱਟੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਡਸਟਬਿਨ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੋ। ਸੇਫਟੀ ਪਿੰਨ, ਪਿੰਨ, ਨਹੁੰ ਆਦਿ ਨੂੰ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਰੱਖੋ ਜਿੱਥੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਹੱਥ ਨਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਬੋਤਲਾਂ ਅਤੇ ਪੈਨ, ਸਿੱਕੇ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਕੈਪਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਬੱਚਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ। ਮੇਕਅੱਪ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੋ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਦਵਾਈ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੋ।
