ਸ਼ਿਮਲਾ (ਸਾਹਿਬ): ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੈਂਦਿਆਂ ਤਿੰਨ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਸਬੰਧੀ ਮਾਮਲਾ ਤੀਸਰੇ ਜੱਜ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਿਧਾਇਕ – ਕੇ ਐਲ ਠਾਕੁਰ, ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਆਸ਼ੀਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ।
- ਮੁੱਖ ਜਸਟਿਸ ਐਮਐਸ ਰਾਮਚੰਦਰ ਰਾਓ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਜਯੋਤਸਨਾ ਰੀਵਾਲ ਦੁਆ ਨੇ ਇਸ ਕੇਸ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ ‘ਤੇ ਭਿੰਨ ਰਾਏ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਇਹ ਕੇਸ ਤੀਜੇ ਜੱਜ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਕੇਸ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਦਾ ਅਗਲਾ ਕਦਮ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਿਧਾਇਕ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਸਿਆਸੀ ਸੰਕਟ ਦੌਰਾਨ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਨਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਅਦਾਲਤੀ ਦਖਲ ਦੀ ਸੀਮਾ ਦੀ ਵੀ ਪੜਤਾਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੀ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਸਵੀਕਾਰਨ ਲਈ ਅਦਾਲਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਵੀ ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਤੈਅ ਹੋਵੇਗਾ।
- ਇਸ ਕੇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਿਧਾਇਕ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣਗੇ, ਬਲਕਿ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਗੂੜ੍ਹਾ ਅਸਰ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਸਬੰਧੀ ਨਿਯਮਾਂ ‘ਤੇ ਨਵੀਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪੈਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਕਟ ਦੀ ਉੱਤਰਜੀਵਤਾ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਵੀ ਪੜਤਾਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਦਾਲਤ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਕ ਅਹਿਮ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
- ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਪੀਕਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨਚਿੰਨ ਲਗਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਜਾਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਸਪੀਕਰ ਦੀ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਦੀ ਵੀ ਪੜਤਾਲ ਹੋਵੇਗੀ।
- ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਨਾਲ ਅਦਾਲਤੀ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਮੇਲ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦਾ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਉੱਤੇ ਗਹਿਰਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਦਖਲ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸਾਖ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਹਾਕਮੀ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਵੀ ਬਣੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਤੀਸਰੇ ਜੱਜ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਨਾਲ ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਅਤੇ ਜਟਿਲਤਾ ਵੀ ਸਾਫ਼ ਜਾਹਿਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਅਕਸਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਦੋਨੋਂ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਸਾਰੇ ਪੱਖ ਇਸ ਬਾਤ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਤੀਸਰਾ ਜੱਜ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਕੇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਬਦਲ ਦੇਣਗੇ।
