ਮਾਲੇ: ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਮੁਈਜ਼ੂ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੂਰਵ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਪ੍ਰੇਸੀਡੈਂਟ ਇਬਰਾਹਿਮ ਮੁਹੰਮਦ ਸੋਲਿਹ, ਨੇ “ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰਾਜਦੂਤ” ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਆਰੋਪ
ਮੁਈਜ਼ੂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਰਾਜਦੂਤ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲਿਆ। ਇਹ ਆਰੋਪ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲਗਾਏ ਜਦੋਂ ਉਹ ਫੌਜੀ ਡਰੋਨਾਂ ਦੀ ਹਾਲੀਆ ਖਰੀਦ ਬਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਆਲੋਚਨਾ ਬਾਰੇ ਪੱਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਮੀਡੀਆ (ਪੀਐਸਐਮ) ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਸਵਾਲ ‘ਤੇ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਲਗਾਏ। ਇੰਟਰਵਿਊ ਸਥਾਨਕ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵੀਰਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਾਰਲੀਮੈਂਟੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ, ਮਾਲਦੀਵੀਅਨ ਡੈਮੋਕ੍ਰੈਟਿਕ ਪਾਰਟੀ (ਐਮਡੀਪੀ), ਨੇ ਵਿਵਿਧ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਮੁਈਜ਼ੂ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਇਸ ਆਰੋਪ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨੀਤੀ ਸਬੰਧੀ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਮਾਲਦੀਵ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਇਹ ਆਰੋਪ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸਾਰਵਜਨਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਆਸਤ ‘ਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਪਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਮੁਈਜ਼ੂ ਦੇ ਆਰੋਪਾਂ ਨੇ ਸਾਰਵਜਨਿਕ ਧਿਆਨ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਿਮਰਸ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਮਾਲਦੀਵ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਿਆਸਤ ‘ਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦਾਸਪਦ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਐਮਡੀਪੀ ਦੀ ਓਰ ਤੋਂ ਮੁਈਜ਼ੂ ‘ਤੇ ਤੇਜ਼ ਹਮਲੇ ਨੇ ਇਸ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਗਰਮਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਿਆਸੀ ਤੰਗਾਵਲ ‘ਚ, ਜਨਤਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਵੀ ਵਿਵਿਧ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਮਾਲਦੀਵ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿ ਵਿੱਚ ਗਹਿਰੀ ਵਿਭਾਜਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਪੂਰੀ ਸਥਿਤੀ ਨੇ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਰਾਜਨੈਤਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਚੁਣੌਤੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਆਰੋਪ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅਸਰਾਂ ‘ਤੇ ਬਹਿਸ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮਾਲਦੀਵ ਦੀ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਵੇਂ ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਕਾਸ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰਾਜਨੈਤਿਕ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।