ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ (ਕਿਰਨ) : ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਤਿਉਹਾਰ ਅੱਜ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨੌਂ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਰਤ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਮੰਦਰਾਂ ‘ਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਮੰਦਰਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹਰ ਕਦਮ ‘ਤੇ ਕਈ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਮੰਦਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ।
ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਮੰਦਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨ ‘ਚ ਇਹ ਖਿਆਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ ਹੈ ਪਰ ਓਡੀਸ਼ਾ ‘ਚ ਮਾਤਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਇਕ ਅਨੋਖਾ ਮੰਦਰ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਖੁੱਲ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਗਜਪਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਰਾਲਖੇਮੁੰਡੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਦੁਰਗਾ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮੰਦਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੌਰਾਨ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਂ ਦਿਨ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉੜੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਡੰਡੂ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਮੰਦਿਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੌਰਾਨ ਉੜੀਸਾ ਅਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਾਕੀ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਉਲਟ ਇਹ ਮੰਦਰ ਸਾਲ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਬੰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਂ ਦਿਨ ਹੀ ਮੰਦਰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਅਣਜਾਣ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਹੈ।