ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਨੇਹਾ) : ਅੱਜ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਸਾਧਨ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਵਧਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ 22 ਸਾਲਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਸ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਈਆਈਟੀ ਜੇਈਈ ਵਿੱਚ 98% ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਗੇਮਿੰਗ ਦੀ ਲਤ ਕਾਰਨ 96 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਹਾਲਤ ਇੰਨੀ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਹੁਣ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਲਈ ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਵੀ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਗੇਮਿੰਗ ਦੀ ਲਤ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਨੇ ਗੇਮਿੰਗ ਦੀ ਲਤ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸਫ਼ਰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਸ ਨੇ ਮਜ਼ੇ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸਿਰਫ 49 ਰੁਪਏ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਰਕਮ ਨਾਲ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਪਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਸਦੀ ਲਤ ਵਧ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਡਰੀਮ-11 ਅਤੇ ਮਹਾਦੇਵ ਐਪਸ ਵਰਗੀਆਂ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਐਪਸ ‘ਤੇ ਖੇਡਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਉਸਦੀ ਲਤ ਇੰਨੀ ਵੱਧ ਗਈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ ਛੁਪਾ ਕੇ ਗੇਮਿੰਗ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਨੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪੈਸੇ ਉਧਾਰ ਲੈਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਸਨੇ ਗੇਮਿੰਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੀ ਫੀਸ ਵੀ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ। ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਦੀ ਗੇਮਿੰਗ ਦੀ ਲਤ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤ ਵੀ ਵਿਗੜ ਗਈ। ਆਖਰਕਾਰ, ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ. ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ‘ਚ ਹਲਫਨਾਮਾ ਦਾਇਰ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚੋਂ ਕੱਢਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਇੰਨਾ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਮੌਤ ਦੇ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।” ਹੁਣ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਕੋਲ ਰੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ। ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਦੀ ਲਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਪੈਸਾ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਟੁੱਟ ਗਏ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ।
ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖਤਰਨਾਕ ਗੇਮਿੰਗ ਦੀ ਲਤ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਗੇਮਿੰਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੀਮਤ ਮਨੋਰੰਜਨ ਵਜੋਂ ਵੇਖੀਏ। ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਵੀ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
