ਦੇਹਰਾਦੂਨ (ਨੇਹਾ) : ਉਤਰਾਖੰਡ ‘ਚ ਬਾਰਸ਼ ਦਾ ਬਦਲਣਾ ਇਕ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਨਿਯਮਿਤ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਬਦਲੇ ਪੈਟਰਨ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਫ਼ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਜਨਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਬਦਲੇ ਹੋਏ ਪੈਟਰਨ ਪਿੱਛੇ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੋ ਪਿਛਲੀਆਂ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਵਰਖਾ, ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤਿਅੰਤ ਭਿਆਨਕ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਮੌਨਸੂਨ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 40 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਮੌਨਸੂਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਰ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਅਤੇ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਾਰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ‘ਚ ਬਰਸਾਤ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਬੇ ‘ਚ ਜੁਲਾਈ ‘ਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ 20 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਪਿਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਮੀਂਹ ਪਿਆ। ਹੁਣ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੌਸਮ ਦਾ ਪੈਟਰਨ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਔਸਤ ਬਾਰਿਸ਼ 11 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਛੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਬਾਕੀ ਸੱਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਮੀਂਹ ਪਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਦਕਿ ਬਾਕੀ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਬਾਰਿਸ਼ ਸਿਰਫ ਹਲਕੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰਹੀ। ਬਾਗੇਸ਼ਵਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਰਿਸ਼ ਆਮ ਨਾਲੋਂ 277 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਹੋਈ ਹੈ। ਬਾਗੇਸ਼ਵਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਰਿਸ਼ ਆਮ ਨਾਲੋਂ 277 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚਮੋਲੀ ‘ਚ ਵੀ ਦੁੱਗਣੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ‘ਚ ਅਗਸਤ ‘ਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ 30 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਦੂਨ ‘ਚ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਾ ਪੈਟਰਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਆਫਤ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਦੂਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਾ ਦੌਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਦੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ 70 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ 30 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੋ ਮੀਂਹ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
