ਭਾਰ ਵਧਣ ਲਈ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ‘ਚ ਸਰਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਵਧਦੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਖੋਜਾਂ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤਰੀਕੇ ਵੀ ਖੋਜੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮੋਟਾਪਾ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਰਿਸਰਚ ‘ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਹਫਤੇ ‘ਚ 5 ਘੰਟੇ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 21 ਘੰਟੇ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ‘ਚ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦੁੱਗਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ।
ਜਾਣੋ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਖੋਜ…
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣਾ ਅੱਖਾਂ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਮੋਟਾਪਾ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਹੋਈ ਇਕ ਖੋਜ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣਾ ਸੁਸਤੀ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ‘ਸੈਡੈਂਟਰੀ ਬਿਹੇਵੀਅਰ ਐਂਡ ਓਬੇਸਿਟੀ’ ਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ‘ਚ ਟੀਵੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘੰਟੇ ਬਿਤਾਉਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ 20 ਤੋਂ 64 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ 42,600 ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖੋਜ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ‘ਚ ਮੋਟਾਪੇ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 21 ਘੰਟੇ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੀਵੀ ਦੇਖਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 5 ਘੰਟੇ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮੋਟਾਪੇ ਵਿੱਚ ਦੁੱਗਣਾ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਔਸਤਨ 5 ਘੰਟੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 11 ਘੰਟੇ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਵਧਦਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।
ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ…
ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚੇ, ਜੋ ਬਾਹਰ ਖੇਡਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਬੱਚੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਦਫਤਰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵੀ ਬੈਠਣ ਵਾਲੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਜੀਅ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਅਤੇ ਜੰਕ ਫੂਡ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਵੀ ਭਾਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਵਾਦਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜੰਕ ਫੂਡ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਜੰਕ ਫੂਡ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮੋਟਾਪਾ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਕਈ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਰੁਟੀਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਸਰਤ ਲਈ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਕੱਢ ਪਾਉਂਦੇ, ਇਹ ਵੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਸਰਤ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਊਰਜਾਵਾਨ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਅਤੇ ਭਾਰ ਵੀ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਲੋਕ ਫਿੱਟ ਰਹਿਣ ਲਈ ਡਾਈਟਿੰਗ ਵਰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਹ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਡਾਈਟਿੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੋਟਾਪਾ ਘੱਟਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਖਾਣ ਦੀ ਆਦਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਣਾ ਖਾਧਾ ਹੋਵੇ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਹਰ ਸਮੇਂ ਖਾਣ ਦੀ ਆਦਤ ਵੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।
ਕਈ ਵਾਰ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਛੁਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਮੈਂਬਰ ਜਾਂ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਵੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਤਣਾਅ ਲੈਣ ਨਾਲ ਵੀ ਭਾਰ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਤਣਾਅ, ਉਦਾਸੀ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੋਟਾਪੇ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ ਵੀ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹਨ।
ਮੋਟਾਪੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੁਟੀਨ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਆਹਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਨਾਲ ਭਾਰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
