ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਸਥਿਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ 180 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੈ। ਯੇਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਇਨਵਾਇਰਨਮੈਂਟਲ ਲਾਅ ਐਂਡ ਪਾਲਿਸੀ ਅਤੇ ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਅਰਥ ਸਾਇੰਸ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੁਆਰਾ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ 2022 ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸੂਚਕਾਂਕ (EPI) ਵਿੱਚ ਡੈਨਮਾਰਕ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਹੈ।… ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਫਿਨਲੈਂਡ ਦਾ ਨੰਬਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। EPI ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਡਾਟਾ-ਆਧਾਰਿਤ ਸੰਖੇਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
EPI 11 ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ 40 ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸੂਚਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ 180 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅੰਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਕੋਰ ਭਾਰਤ (18.9), ਮਿਆਂਮਾਰ (19.4), ਵੀਅਤਨਾਮ (20.1), ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ (23.1) ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (24.6) ਨੇ ਬਣਾਏ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਘੱਟ ਸਕੋਰ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਉਹ ਹਨ ਜੋ ਸਥਿਰਤਾ ਨਾਲੋਂ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਕਟਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਵੱਧਦੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਰੈਂਕਿੰਗ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਖਿਸਕ ਗਿਆ ਹੈ।”
ਚੀਨ 28.4 ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ 161ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ 2050 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਿਕਾਸੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਣਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਪੱਛਮ ਦੇ 22 ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਲੋਕਤੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 20ਵੇਂ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ 43ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਈਪੀਆਈ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਘੱਟ ਰੈਂਕਿੰਗ ਸਾਬਕਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਡੈਨਮਾਰਕ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਸਮੇਤ ਸਿਰਫ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਦੇਸ਼ 2050 ਤੱਕ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਚੀਨ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਗਲਤ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ,” ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸੂਚੀ ‘ਚ ਰੂਸ 112ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। EPI ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮੌਜੂਦਾ ਰੁਝਾਨ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਚਾਰ ਦੇਸ਼ – ਚੀਨ, ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਰੂਸ – 2050 ਵਿੱਚ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਲੋਬਲ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਣਗੇ।